İki ülke bir millet bu kılıcın peşinde

Belki dikkatinizden kaçmıştır. Moldova ile vizeler kalktı Moldova Başbakanına bir kılıç hediye edildi. Peki bu kılıcın hikayesi nedir bilir misiniz? Kılıç iki ülke bir milletin peşinden koşturduğu kılıçtır. Bu kılıcın hikâyesini 12 yıl önce keşfetmiştim. Tenis Eskrim ve Dağcılık Kulübü(TED) hocalarından Boğdan Hocamla röportaj yaparken konuşmada geçmişti. Boğdan Hoca demişti ki biz Romenler ve Türkler iyi kılıç ustasıyızdır buna şaşırma" demişti. Ve orada anlatmıştı bilir misin Türkiye’de bir kılıç vardır bizim için hac yapmakla eşittir o kılıç büyük Stefan’ın Topkapı Sarayı'ndaki kılıcıdır."

Sonra İstanbul Kültür Sanat Dergisi için Topkapı Sarayı Silah Bölümü Uzmanı Ahmet Ayhan’a bir yazı sipariş etmiştik. Kısaca anlatacak olursak Romenler’in “Stefan Cel Mare”, Moldovalılar’ın ise “Büyük Etienne” dedikleri Voyvoda Stefan Fatih Döneminde Hadım Süleyman Paşa komutasında üzerine gönderilen seferden yeni dönmüş Osmanlı ordusunu yenince Papa Papa IV. Sixtus ona Athleta Christi /İsanın Pehlivanı unvanını verir.

Boğdan neresi Bolat? Bugünkü Moldova’nın tümünü ve Romanya’nın kuzeydoğusundaki bölgeye Osmanlılar tarafından verilen isimdir.

Bu mağlubiyete çok bozulan II. Mehmet/Fatih 1476 yılında Voyvoda Stefan’ın sevdiceği şehri Suçeva’yı çıra gibi yakmıştır. Orduda başlaması üzerine Fatih İstanbul’a geri döndü. Fakat oğul II. Beyazıt komutasındaki Osmanlı ordusu Boğdan’ın tamamını kontrol altına alıp Voyvoda’yı İstanbul’a davet etmişler ve ona Osmanlı’ya sadakat göstermesi karşılığında Boğdan Kralı olarak tanımışlardır.

Kılıç mevzusuna dönecek olursak Topkapı Sarayı silah seksiyonunda 1/2636 envanter numarası ile sergilenen kılıç 125 cm yüksekliğinde kılıcın tahta kabzası gümüş tel sarmalı ve kabza tepeliği yuvarlak, etrafı Latince yazılar ile çevrilidir. Her iki yüzünde de dört adet haç damgalanmıştır.

Kılıç Saraya Nasıl Geldi Bolat? Kesin bir bilgi olmamakla beraber üç olasılık şöyledir. Birinci ihtimal Fatih Sultan Mehmet Suçeva savaşından sonra âleme ibret olsun diye! İkinci olasılık oğul II. Beyazıt’ın ganimet olarak aldığı ve Saraya getirdiği. Üçüncü ihtimal de torunu Müslüman olan Voyvoda Sfetan’ın kılıcı hediye etmiş olabileceği ki bu en zayıf ihtimaldir.

Kılıcı Romanya devleti 1992 yılında ister sonra 1994 Süleyman Demirel cumhurbaşkanı olarak Bükreş’i ziyareti bu istek tekrarlanır. Süleyman Demirel kılıcın kopyasını vermeyi teklif eder. Sezer’den, Ecevit’ten, Başbakan Erdoğan, hepsi de aynı taleple karşılaşırlar.

Nihayet 20 Mayıs 2004 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da yaşayan Ermeni asıllı Kirkor Büyüktaşçıyan adlı kılıç ustasına yaptırılan Stephan’ın Kılıcı’nın birebir kopyasını Romanya Başbakanı Nastase’ye hediye eder. En son olarak da 2012 yılı kasım ayında vizelerin kaldırıldığı Moldova başbakanına kılıcın replikası hediye edildi.

Fotoğraf Kaynak:Tome Loh