Ben senin...


Deniz Otobüsü ile Kadıköy'e geçerken yanımdaki  feribot yolcularından biri “bırak yahu onun cemaziyelevvelini iyi bilirim ben” dedi. Arka taraftaki kızlar bir türlü deyimi çözemediler ama deyimin ne anlama geldiğini biliyorlar. Belki onlar okumayacak ama ben bildiğimi okuyup satırlara dökeceğim belki öyküsü birilerinin işine yarar.
“Cemaziyelevvelini iyi biliriz” demek sözü edilen kişinin hayatına dair önemli şeyleri biliyor olmak demektir. Hatta bilinen şeylerin çoğu negatiftir, deyim üstü kapalı bir şekilde küçümseme, kıskanma emareleri de taşır. Çoğu zaman deyime muhatap olan kişiye had bildirmek, utandırmak için de kullanılır.

Deyimin öyküsü kısaca şöyledir. Vakti zamanında Osmanlı çok sağlam arşiv yapardı bilirsiniz. Hatta maalesef bu gün bile bu kadar teknolojiye rağmen arşiv alanında Osmanlı İmparatorluğu' nun gerisindeyiz. Tabi henüz dosya icat olmadığından, her aya ait arşiv belgeleri, dokuma bezler içindeki çuvallarla aylık olarak depolanır, çuvallara da tasnif edilen ayın mührü vurularak arşiv tahta sandıklar içinde arşiv depolarına kaldırılırdı.

Bir gün İstanbul arşivinde çalışan bir uyanık memur, don alacak para kalmayınca Hicri takvime göre beşinci ay olan “cemaziyelevvel” ayına ait dokuma bez arşiv çuvalını deyim yerinde ise “iç eder” ve kendine don yapar.

Memur donu ne kadar yıkasa da yazı tam olarak çıkmamıştır. Bir gün bizim memur hamamları ile meşhur olan Estambul’da arkadaşları ile hamama gidince, arkadaşları donundaki “cemaziyelevvel” damgasını  güçlük çekmeden okuyup kendi aralarında gülüşürler.

Gel zaman git zaman bu memur yüksek mevkilere gelir ve bir gün hamam sefası yaptığı arkadaşının ofisini denetlemeye gelir. Afra tafrasından geçilmeyen memur, eski hamam arkadaşını görünce selam verip odadan hızla çıkar. Ne olduğunu anlamaya çalışan çaylak arşiv memurlarından birisi “ beyim hayırdır, bıyık altından gülüyorsun, sebebi nedir” deyince, O böbürlenen dümbeleğin “cemaziyelevvelini iyi biliriz biz “ der.

Etimoloji severe not:  Hicri aylar sırayla : Muharrem, Safer, Rebiülevvel, Rebiülahir, Cemaziyelevvel, Cemaziyelahir, Recep, Şaban, Ramazan, Şevval, Zilkade, Zilhicce

Yorumlar

7.oda dedi ki…
daha önce böyle bir deyimi hiç duymamıştım. söylemesi de ezberlemesi de zor bir kelimeymiş. ama nereden geldiğini unutmayacağım kesin. teşekkürler bilgiler için.
Unknown dedi ki…
Ben de bu deyimin cemaziyelevvelini bilmiyordum hic, tesekkurler:)
cem dedi ki…
ahaha

pardon yüksek sesle güldüm :))

sabah sabah bir deyimi gerekçesiyle öğrenmiş oldum, teşekkürler.
Unknown dedi ki…
Iyiki varsin Alp :-)
Uyuşuk Hayalperest dedi ki…
Tam denk gelmiş o halde.
Teşekkürler bu güzel bilgi için. :)
Mutlu Eller dedi ki…
Bir döndün tam döndün Bolat!
Ne hikayeymiş ama:)))
Duymadığım laf değil, kendim kullanmam ama kulağıma gelmişliği/okumuşluğum vardır. Nerden geldiğini de senden öğrendik:)
GM dedi ki…
heyttt hastasıyım bu tip yazıların. eline sağlık abicim, günüme bilgi ve güzellik kattın:)
agresif prenses dedi ki…
:))))) ayy cok guldum buna yaaa:)))

vayy bee acaba benim cemaziyelevvelimi bilen var midir ki? :)))))
AAA NE KADAR MAHCUP OLMUŞ ..
ELLERİNİZE SAĞLIK O DA ALMASAYDI DEMİ:)
Depresif Ayu dedi ki…
Eğlenceli ve bilgilendirici bir öykü. Teşekkürler Borat :)
Momentos dedi ki…
Bolat keşke orda o kızcağızlara da anlatsaydınız sevabına :)
Yazıya fotoğraf da iyi uymuş. Keyifli bir anlatım, elinize sağlık.
Güzel paylaşım=))
Ben bu deyimi ilk kez duydum:( ama cokta keyifle aciklamasini vede hikayesini okudum sayenizde..Klavyenize saglik:) tabiki sizede..super birisiniz..her daim hem eglence hem bilgi ile bizleri aydinlatiyorsunuz.
neslice tarifler dedi ki…
Başlığı görünce "ben senin... beni sevebilme ihtimalini sevdim" gibi birşey sandım ama çok komik bir öykü buldum ((: Bu aralar pek duygusal olduğumdan herseyi sevgiye bağlıyorum.. O kelimeyi söyleyebilsem kullanırdım fakat çok zor..
mismet dedi ki…
yine süpersin arkadaşım .Bayıldım hikayeye:))
senin bu hikayeleri gerçek hayattan yola çıkarak betimlemene bayılıyorum.Bu deyim ben bunun iliğini bilirimin osmanlıcası bundan sonra kullanacağım zaten çevremizde o kadar var ki ''cemaziyelevvelini iyi biliriz biz'' diyeceğimiz insan.
Cok bilgilendirici ve keyifli bi yazi olmus tsk :))
Yalniz evveli ve ahiri olduguna gore nedir cemaziyel???
Olé dedi ki…
Ilk defa duydum deyimi ama hikaye iyiymis :)
Bettra dedi ki…
Hımm cemaziyelevvel.. Babasını da tanırdım, yedi sülalesini bilirim, seceresini bilirim gibi bir şey yani.. Ayaklı google gibisin :)

Teşekkürler selamlar...
Blogger Bolat dedi ki…
Rica ederim efem, yine bekleriz :)
Blogger Bolat dedi ki…
Birlikte öğrenmiş olduk :)
Blogger Bolat dedi ki…
Cem, mümkünse kullanmayalım deyimi :))
Blogger Bolat dedi ki…
Cansın can :)
Blogger Bolat dedi ki…
Rica ederim efem ne demek :)
Blogger Bolat dedi ki…
Semi, bitse artık şu 2012, böyle bir yıl görmedim arkadaş :))
Blogger Bolat dedi ki…
Çekirge, aferin diyorum bilgilenmek güzeldir ama her bilgiyi herkese karşı kullanmayalım, zira bir anlamda saydırma anlamı içeriyor deyim :)))
Blogger Bolat dedi ki…
Kessin vardır o yüzden tikkat etmek lazımdır :))
Blogger Bolat dedi ki…
Evet mahcup olmuş:))
Blogger Bolat dedi ki…
Rica ederim, ne zaman Depresif Ayu nikini görsem gülümsüyorum, Allaah da sizi gülümsetsin diyorum :)
Blogger Bolat dedi ki…
Efem o zaman nerden çıktı bu zevzek moduna almazlar mıydı acaba? :))
Blogger Bolat dedi ki…
Teşekkürler
Blogger Bolat dedi ki…
Teşekkür ederim, utandım yahu :))
Blogger Bolat dedi ki…
Amanınnn, aşk böyle bir şeydir. Ama anlanabilecek en iyi şeklini sen anlamışsın nesli :))
Blogger Bolat dedi ki…
Bizden de size gülücükler efem :)
Blogger Bolat dedi ki…
Mismet, aman deme kimseye böyle, insanları mahcup etme derim ben:)) ama hak ediyor bu kişi dersen tamam saydır gitsin:)
Blogger Bolat dedi ki…
Kurak gün demektir Yonca :) camud kökünden gelir arapça
Blogger Bolat dedi ki…
Umarım bize karşı kullanmaz birileri Ole :))
Blogger Bolat dedi ki…
Babasını da sevmezdim :)) diyebilirsin ama ben severim zira yaz demektir ve ben güneş enerjisiyle çalışırım :))
Bettra dedi ki…
Guzel :))
Momentos dedi ki…
Bence hayır, ne kadar bilgili olduğunuzu düşünüp hayran kalacaklardı ;))
Dae Laurelin dedi ki…
Ben "geçmişini de biliriz" anlamında, "cemaziyülevvel" olarak kullanıyordum. Çevriyazısıyla "cemāziyü’l-evvel".Ay adı olduğunu da biliyordum ama hikayesini bilmiyordum doğrusu :)
Teşekkür ederim günüme neşe kattınız :)
LILA MOONLIGHT dedi ki…
Bu deyimi de kelimeyi de hic duymamistim, guzel de bir hikayesi varmis degimin. Nerelerden ogreniyorsun bunlari! Aylardan muharrem, ramazan, saban ve recep olanlari duymustum. Birseyler daha ogrendim yine sayende : ) Bu arada Osmanli nin arsiv yontemi de ilgincmis.
Elif dedi ki…
Hikaye çok güzel doğrusu...
Asortik Krep dedi ki…
Eskiler birini utandırmak için söylerdi,duymuşluğum vardır :) Anlamını az çok tahmine derdim ama şimdi öğrendim.
Blogger Bolat dedi ki…
Teşekkür ederim :)
Blogger Bolat dedi ki…
Teşekkür ederim, ne mutlu bana, bir gülümsemeye sebep olabildiysek.
Blogger Bolat dedi ki…
Aylin daha neler var yazacak ama vaktimiz var mı onu bilemem :))
Blogger Bolat dedi ki…
Birlikte öğreniyoruz efem her şeyi :))

Bu blogdaki popüler yayınlar

Hadımköy, İstanbul'un en tuhaf köyü

Beylikdüzü'nde Yaşamak Nasıldır?

Vatoz Balığı Yaptım Evde İsyan Çıktı