İstanbul’da Tsunami Olur mu?

Beklenen İstanbul Depremi

Hep yüreğimizi ağzımıza getiren bir sorudur? İstanbul’da tsunami olur mu? Bakın, artık büyük İstanbul depremi konusunda şüphemiz yok! 

Hürriyet Gazetesi Amerikalı bilim insanı ve Lamont-Doherty Dünya Gözlemevi’nde sismik-jeoloji uzmanı Profesör Leonardo Seeber'e muhtemel İstanbul depremini ve muhtemel İstanbul tsunamisini sormuş!

JCI Japon afet uzman Fumio Kaneko daha önce basına yaptığı açıklamada Marmara’da 7.5 büyüklüğünde bir deprem olacağını ve bu depremin tsunami yaratacağını söylemiş İstanbul’un Bursa’dan daha çok etkileneceğini belirtmişti.

İstanbul Blogları ve İstanbul Bloggerlarının Görevi

Aman Bolat, iki dakikada keyfimizi kaçıracaksın bu nasıl bir posttur, dediğinizi duyar gibiyim fakat bazı gerçeklerle yüzleşmek adına ve geleceğe hazırlanmak ve olası yıkımın etkilerini azaltmak adına bizim bloggerlar olarak duyarlı olmamız ve bunu zaman zaman gündemimize almamız elzemdir.

17 Ağustos 1999 depreminden bu yana Marmara Denizi altındaki fay hatlarını araştıran Profesör Seeber’e Hürriyet Sormuş:

Marmara’nın dibinde ne aradınız?

Fay hatlarının geometrisini çıkardık. Özellikle Çınarcık fayını yakından inceledik. Çınarcık fay hattının İstanbul kıyılarına sadece 10 km mesafede olduğunu tespit ettik. Eskiden bu hattın 20 km mesafede olduğu düşünülüyordu.

Çınarcık fayı kırılırsa felaket olur mu?

Çınarcık fayının üst diliminin İstanbul’a doğru kaydığını, tek parçalı bir kırılma olduğunda da gerilim birikme ve boşalma hızlarına bağlı olarak önemli bir deprem olacağını biliyoruz. 30 km uzunluğundaki Çınarcık fayının hareketlerinin vertikal olması, üst dilimindeki kırılma durumunda dev bir tsunami yaratacağını gösteriyor. Bu sadece İstanbul değil, tüm Marmara sahilleri için felaket olur. İstanbul’un geçmişinde tsunami olduğuna dair çok sayıda veri var.

İstanbul depremi için tarih verebiliyor musunuz?

Bu benim işim değil. Ancak, bazı araştırmacıların 20 yıl içinde büyük bir depremin olacağı ve en az 50 bin kişinin ölebileceği tahminleri hiç abartılı değil. Bizim verilerimiz de bu fayın er ya da geç kırılacağını gösteriyor.

Marmaray ve buradan geçen trenler fay hattını tetikler mi?

Marmaray depremi tetiklemez. Etkisi olması için kilometrelerce genişlikte ve yüzlerce metre derinlikte toprağı yerinden oynatmak gerekir. Marmaray, fay hattına 10 km. mesafede, fayın derinliği ise 15-20 kilometre arasında. Marmaray’ın bu fay hattına tetikleyici etkisi olmaz.

Kanal İstanbul olumsuz etki yapar mı?

Kanal İstanbul, mutlaka sorunlar çıkaracaktır. Marmara Denizi’nin ekoloji dengesi elbette bozulur. Ama doğa daima kendi dengesini bulur. İnsanlar ve ekonomi olumsuz etkilenir. Kanalın inşa edileceği bölgenin derinliklerinde önemli su rezervleri var. Birileri mutlaka kanalın olası etkilerini bilimsel tekniklerle araştırmalı. Boğaz’da suyun akış hızı azalacaktır. Boğaz’ın eko sistemi, hatta rengi bile değişir. Balık türlerinde de değişiklikler olacaktır.

İnsanlar depremi tetikleyebilir mi?

Kesinlikle tetiklerler. Eğer bölgede büyük çapta yapılanmalar ve değişiklikler yapılırsa bunun fay hattına olumsuz etkileri olacaktır.

Derli toplu bu röportaj için Hürriyet Gazetesine ve Razi Canikligil’e teşekkür ediyorum. Sayelerinde aydınlandık. Korkunun ecele faydası yok derler atalar!

Tsunami Kelimesinin Kökeni, Etimolojisi

Japonca “tsu” liman “nami” dalga demektir. Kelime dilimize ve dünya dillerine Japoncadan girmiştir ve liman dalgası anlamına gelmektedir. Yer altı çökmeleri, toprak kaymaları, fay hattı kırıkları sonrasında oluşan uzun periyotlu deniz dalgasına denir. Tsunami öyle tek dalgadan oluşmuz bir dalgalar serisidir ve bazen bir saatten fazla sürebilir. Tusunami “tsunami” kelimesinin yanlış yazımıdır.

Fotoğrafkaynak: fineartamerica