Şizofreni hastalığı, şizofreni hastalığının belirtileri ve mavi at hikayesi

Kimseyi Ötekileştirme

Beautiful Mind-Akıl Oyunları Russell Crowe’ın ne güzel filmdir yahu. Peki, bu filmin konusu olan şizofreni hastalığını tanıyor muyuz? Biliyorsunuz bu film aynı adlı kitaptan senaryolaştırılmıştır. Film, John Nash adında bir şizofren matematikçinin hayat hikâyesidir. Nash, öğrenciliği sırasında oyun kuramı üzerine büyük başarılar elde etmiş parlak bir matematikçidir. Bugün oyun kuramı teorisi bir çok yerde kullanılıyor. Şimdi şu kullandığım blog resmine bakın. Bunu şizofreni hastası matematik mezunu bir arkadaş yapmış. Diğer resimlerde onların eseri.


Şizofreni hastalığı hepimizin belli önyargılarına maruz kalmış bir hastalık. Geçenlerde Abdi İbrahim Otsuka İlaç sporsorluğunda "Görmezden gelmeyelim" diye etkinlik düzenlendi emeği geçenleri kutlamak lazım. Ortalık, anasını kesen şizofreni, babasını doğrayan şizofreni haberleriyle dolu, cehaletimizin sonucuymuş, istatistiklerde daha çok sayıda akıl sağlığı yerinde insan cinayet işliyormuş. Kör olasın ön yargı!

Bir proje kapsamında Kadıköy Yeldeğirmeni taraflarındaydım gitmişken kamuoyuna bir blogger olarak karınca kararınca "şizofreni hastalığı" konusunda bir katkıda bulunayım istedim.

Amaaan bolat! Havadan sudan yazaydım be! Diyenlere şimdiden güle güle demiyorum! Bakın, çarpık kenteşme, stresli yaşam, sosyal adaletsizlik, işssizlik her an seni şizorfeni yapabilecek etkenlerdenmiş. Hala "benim tuzum kuru Bolat" diyorsan, şimdilik güle güle canımın içi derim... Bu blog yazısı bir işe yarasın gelecekte başınıza bu hastalıkla ilgili bir iş gelirse bilgi sahibi olun diye yazıyorum.


İşte bu nedenle yolum şizofreni hastaları yakınları tarafından kurulmuş Avrasya Şizofreni Derneğine düştü. Dernek Başkanı Mustafa Alper ve şizofreni hastası yakınları ile konuştum. Damdan düşenin halinden damdan düşen anlıyor anacım!

Şizofreni Hastalığı Nedir? Şizofreni Hastalığının Sebebi Nedir?

 

Şizofreni Hastalarını Anlamaya Çalış

Şizofreni, halen psikiyatrik bozuklukların en ağırı olarak kabul edilen, yaşam boyu görülme riski %1 olan, nöro gelişimsel bozuklukla ilgili bir beyin hastalığıdır. Günümüzde henüz sebebi bilinmemekle birlikte en popüler hipotez dopamin hipotezidir. Yani dopamin isimli maddenin salınımındaki düzensizlikten kaynaklandığı varsayılır.

Şizofreni Hastalığını Tetikleyen Başka Sebepler Var Mıdır?

Elbette, her hastalığın anası olabilecek stresli yaşam şekli önemli bir tetikleyendir. Çarpık kentleşme, yoksulluk, sosyal adaletsizlik, işsizlik ve göç kendine ve yaşama yabancılaşmış bireyler üretir. Bu ortamlar ruğ sağlığını bozar ve şizofreni hastalığını tetikleyen sebeplerdir.

Şizofreni Hastaları Adına veya Şizofreni Hastaları Aileleri Adına Nelerden Şikayetçisiniz?

Kamouyunda şizofreni hastalarına karşı kullanılan dil, ötekileştirici ve yarglayıcı bir dildir. Bu dilden medyanın ve kamuoyunun kurtulması gerekir. Şizofreni hastalarını adeta bir suçlu gibi gösteren dilden kurtulmamız lazımdır. Bilimsel veri ile konuşacak olursak dünya suç oranlarında şizofreni hastaları son sıradadır.

Tarihte Bu Hastalıkla Nasıl Mücadele Edilmiştir?

Tarihte şizofreni hastalığının kesin tespiti konusunda net konuşamayız fakat Hunlar bu konuda hassaslığı ile tanına bir millettir. Hasta, dul, yaşlı, yetim ve özürlü insanlarına çok iyi bakmışlardır. Batı karanlık çağda ruh hastalarını diri diri yakerken Selçuklular ve Osmanlı Devleti  ruh sağlığı bozulan hastalarını bimarhanelerde müzikle, ilaçla tedavi etmeye çalışmıştır bugün bu eserleri Amasya'da Edirne'de Sivasta'ta Kayseri'de, Konya'da müze olarak görebilirsiniz.

Batı'da Darwin'in "en kaliteli genin hayatta kalması" teorisi çok sayıda taraftar bulmuştur. Bu seçkincilik anlayışına sahip bir çok bilim insanı bulunuyordu. Almanya'da nazi rejimini biliyoruz onların bu hastalara neler yaptıklarını biliyoruz. Burada bunları söylemek, dile getirmek zul geliyor!

Türkiye'de Şizofreni Hastalığının Durumunu Nasıl Görüyorsunuz?

Bakış Açını Değiştir

Türkiye'de ruh sağlığı, sağlığın üvey evladıdır. Dünya sağlık örgütü "sağlık"ı bir bütün olarak bedensel, ruhsal ve sosyal olarak iyi olma hali olarak tanımlar. Türkiye nüfusunun %12'sini oluşturan engelli profilinin %9'unu psikiyatrik bozukluğu olan hastalar oluşturur. Devletin yeterince personel ve doktor temin edemediğini söylememiz gerekir. 75 milyonluk bir ülkenin 1250 psikiyatrisle çalışması ne derece verimli olabilir, siz düşünün.

Şizofreni Derneklerinin Kullandığı Mavi At Logosunun Hikayesi Nasılsıdır?

1970'li yıllarda İtalyada bir şehirde Ruh Sağlığı Hastanesi var, bu hastaneye insan giremiyor, sadece at giriyor. At kirlileri alıyor temiz çamaşıları bırakıyor. İnsanlar şizofreni hastalarını hapishane gibi ortamlarda tutuyor. Sonra anlaşılıyor ki bu hastalık kapalı duvarlar arasında tedavi edilemez. İtlaya'da hastanenin duvarlarını yıkıyorlar,  duvarları yıkınca at işsiz kalıyor. Halk bu duruma çok üzülüyor. 2.5 metre ağaçtan mavi at maketi yapılıyor. İşte o yüzden çeşitli şehirlerdeki Mavi at logolu kafalerde şizofreni hastaları çalışır.

Biz hasta yakınları olarak maraton koşuyoruz. Bu hastalık için sevgi ve sabır gerekiyor. Bu olmasa ne derneği yürütebiliriz ne de faydalı olabiliriz. Bir araştırma yaptık 42 hastamızımın babası yok.Anne ve baba nerede hata yaptım diye kendini sorguluyor, birbirlerini suçluyor. Bu arada boşanıyorlar. Aileler bu hastalık sebebiyle parçalanıyor. Şizofreni hastalığı her yaşta çıkıyor. En tehlikeli olanı erken yaşta çıkanı, ileri yaşta çıkarsa hasta hayata daha rahat tutunabilir. Hastanın hastalığını kabul etmesi kadar ailenin de hastalığı kabul etmesi maça bir sıfır önde başlar.

Hayatında Şizofreni Hastalığını Tanımamış ve Şifozreni Hastası Görmemiş İnsanlar Bu Hastalığı Hangi Belirtilerinden Nasıl Tanıyacak?

75 milyon insan şunu söylemek isteriz. Aslında hastalık başladığında bazen farkedemeyebilirsiniz, çoğu zaman buluğ çağı, ergenlik dönemi belirtileri olabilir. Uyku düzeni bozulur, okuldaki arkadaşlık ilişkileri eleştirilir, öz bakımını ihmal eder, dışarı çıkacakken ev pijaması ile dışarı çıkmaya kalkar. Erenlik döneminde çocuğumuzda bir problem gördüğümüzde derhal tıbbı desteğe başvurmak gerekir.

Hastalar Sıradan İnsanlar, Burada Onları Hasta Olarak Görmesek, Şizofreni Olduklarını anlayamayız!

Elbette, onlar günlük hayatta sıradan insanlar, bir çok şizofreni hastası olduklarını bilmeden bilmeden çalışıyorlar. Burada aktif olarak 4 dil bilen, büyük kurumlarda yöneticilik yapmış hastalarımız var. Bu resimleri yapan arkadaşımız Matematik bölümünden mezun. ODTÜ'den emzun olan hastalarımız var.

Yerel Yönetimle Yani Kadıköy Belediyesi İle Aranız Nasıl?

Of, bir dokun bir ah işit. Çok duyarsızlar. Buraya gelen şizofreni hastası arkadaşlarımızın öğle yemeğini Kadıköy müftülüğünden alıyoruz. Geçenlerde Şizofreni ilgili bir raporumuzu belediye başkanına iletmek istedik, bizi başkan yardımcısına yönlendirdiler, oradaki arkadaş dilekçemizi kaleme kaydetmet dahi istemedi. Bir tabelamız vardı onu da sökmek zorunda kaldık. 1000 TL tabela vergisi tahakkuk ettirilmiş. Daha fazla konuşmayalım bu yerel yönetim sorunlarını isterseniz!