İstanbul'un İlginç Tekkeleri ve İsimleri

Sohbetle İnsan Demleyen Tasavvuf Yapıları, Tekkeler

Yahya Efendi Tekkesi  Avlusu/ Beşiktaş Yıldız Parkı Yanı

İstanbul kültürel mirasının bir bölümünü tekkeler oluşturur. Tekkeler, Hünkar Hacıbektaş Veli deyişiyle "72 millete bir nazarla bak"mak üzerine inşa edilmiştir. Tekkelerde Anadolu İslam geleneğinin bir ürünü olan tasavvufun temeli sohbettir. Geçmiş zamanlarda ortak yönleri güzel ahlak, edep, hoş görü olan tekkeler bugün sadece mimari bir form olarak hayatın bir köşesindedirler. 

Tekke kelimesi dilimize Arapça "Tekye" kökeninden girmiştir. 

Etimolojik Olarak Tekke Kelimesinin Kökeni

Türk Dil Kurumu Sözlüğü'ne baktığınızda Tekke kelimesinin ilginç anlamları vardır. TDK Sözlüğü'ne göre:

Tekke: Tarikattan olanları barındıkları ibadet ve tören yaptıkları yer, dergah.
Tekke: İşsiz güçsüz insanların buluşup sığındıkları yer!
Tekke: Esrar içilen üstü kapalı yer!
Tekke: Hapishane!

İslam Ansiklopedisi'nde yer alan tanıma göre "tekke" kelimesi şu anlama gelir:
"Bir şeyhin yönetiminde tasavvuf eğitimi verilen mekan."


Türk edebiyatında ve sanatında "Tekke Edebiyatı" ve müziğimizde "Tekke musikisi" bir ekol olarak yer almıştır. Bizzat ziyaret ettiğim İstanbul tekkelerini burada sıralamak istedim.

Yahya Efendi Dergahı Bahçesi Kedi Evleri

İstanbul'un İlginç Tekkeleri ve Blogger Bolat'ın Ziyaret Ettiği Tekkeler

Yahya Efendi Tekkesi. Beşiktaş Ortaköy'dedir. Manzarası harikadır. Yahya Efendi, Kanuni Sultan Süleyman'ın süt kardeşidir. Bana göre Mimar Sinan'ın en güzel eserlerinden biri bu türbedir. O kadar güzel bir mimari ki doğanın içinde fark edilmez. Ruhum sıkılsa soluğu burada alırım. Yahya Efendi Hazretleri ve Mimar Sinan'la buluşma yerimdir.

Hüdayi Aziz Mahmut Efendi Tekkesi: Celveti tarikatının tekkesidir. Üsküdar'da bulunmaktadır, sanırım tüm İstanbullu bu tekkeyi bilir. Etkileyici bir havası var. Sevimli kedileri mekana faklı bir hava katar.

Etyemezler Tekkesi: Bu Tekke Zeytinburnu ilçesindedir. Tekkenin adı insanlar et yemedikleri için ya da çok fakir olup et alamadıkları ya da vegan oldukları için et yemez değildir. Burada kastedilen "et yemez"likle gıybet, dedikodudur. Çünkü İslam inancına göre gıybet etmek, birisinin ardından konuşmak "ölü eti yemek" gibi kötü bir davranıştır. 

Ağaçkakan Tekkesi: Bu tekkemiz Koca Mustafa Paşa semtimizde yer alır. Mısır kökenli Bedeviyye tarikatının tekkesidir. Ağaçkakan ismini  mahalledeki ağaçlarda görülen ağaçkakan kuşlarından alındığı söylenmektedir. Ağaçkakan Tekkesi'nin bulunduğu mahallenin adı da Ağaçkakan Mahallesi'dir.

İstanbul'un tekkeleri bu kadar mı? Hayır! Elbette Bektaşi tekkeleri, Mevlevi tekkeleri, Melami tekkeleri de var lakin bilmediğim gitmediğim yerleri yazıp var olanları tekrarlamak istemedim.