Estambul,11 Settembre 1683

11 Eylül 1683

Bu postun konusunu “11 Eylül 1683” adlı film belirledi. Şimdi bir çok insan bundan rahatsız olmuş ama ben olmadım. Sonuçta biraz gerzekçe de olsa film filmdir. Adı üstünde film daha ötesi yok. Ben böyle sembolik tarihleri sevmiyorum. Sırf “Fetih 1453” filmini de bu yüzden izlemedim. Bu tip hatırlatmaları irrite edici bulurum. Her zaman ötekinin düşünülmesinden yanayım. 11 Eylül 1683 benim iplemediğim bir filmdir. Yapana da niye yaptın demem. "Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz". Gomorra adlı filmi çeken Matteo Garrone de İtalyan "11 Settembre 1683" adlı filmi yapan da İtalyan hatta Raimondo Tommaso D'Aronco da İtalyan.

Marıncalı Mustafa, Merzifonlu Karamustafa Paşa

Gelelim hikayeye: Marıncalı Mustafa Babası sipahi Oruç Bey’i savaşta yitirdiğinde henüz dört yaşında bir yetimdi. Sağ olsun Köprülü Mehmet Paşam himayesine alarak oğlu Fazıl Ahmet ile iyi bir eğitim almasını sağladı. Sonrasını biliyorsunuz Diyarbakır Valiliği, Donanma Komutanlığı ve Sadrazamlık yani bugünün başbakanlığı.

Olayı biliyorsunuz Kanuni Sultan Süleyman’dan sonra ikinci defa Viyana kuşatılır ve sonucu telafi edilebilecek bir mağlubiyet varken. Kişisel çıkarlarını devlet çıkarlarından önde gören bir çok kepazenin oyunu ile paşa Belgrat’ta idam edilir. İdam edildiğinde ah vah etmez sakalını eliyle kaldırıp boynunu kütüğe koyacak kadar merttir, yiğittir. O kesik baş Edirne'de beng-i ibret taşında (ibret taşı) sergilenir. Bir çok paşa  ve devlet adamı elinde mendil halay çeker paşa başarısız oldu diye! 

Kesik baş Edirne’de sergilenir daha sonra şimdiki mezarına defnedilir. Gel gör ki Belgrat’taki kemikleri kayıptır ve yıllar sonra Murat Bardakçı Karamustafa Paşa’nın kemiklerinin Avusturya’nın Linz kentinde bir kilisede olduğunu açıklar.

Kayıp Mescit, Karaköy Mescidi

Kara Mustafa’nın kara talihi bununla da bitmez en güzel eserlerinden biri olan Karaköy Mescidi de Adnan Menderes döneminde yol genişletmesi amacıyla yıkılır. Güya, Karamustafa Paşa Mescidi Kınalıada’ya aynen yapılacaktır. Ne yol genişler ne de bir mescit yapılır. Caminin her şeyi kuş olup uçar. Kafasında yeterince tahta olmayan bir çok devlet yetkilisi de olayı sümen altı eder. İki tahta dışında bugüne  bir şey kalmaz.

Şimdi Merzifonlu Karamustafa Paşa Mescidi’nin yerinde ucuz bir gecekondu var. Mescit İkinci Abdülhamit döneminde saray mimarı olan İtalyan D’Aronco tarafından tekrar Art Nouve tarzında yeniden inşa edilir. D’Aronco vakfı italya’dan gelir bu mescidi yapalım der ama nafile! Hala Karaköy Mescidi Restitüsyon, Restorasyon ve rekonstrüksiyon Projesi olarak duruyor bu kadar mı zor arkadaş! Yazıklar olsun! Cami’nin yeniden yapılması için Merzifon halkının İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) önünde eylem mi yapması gerekir! Gerekirse onu da yaparız!

Yok mu bu Merzifon’un Vakfı ya da Karamustafa Paşa ailesinden bir mensup! Lütfen paşanın mirasına sahip çıkalım. Dün ucuz hesaplar yüzünden boynu vurulan bu büyük devlet adamının vakıf malları bu şekilde talan olmasın! 

Yazıktır, ayıptır. Hele büyük bir devlet olma iddiası olan bir memlekette böyle şeyler çok daha ayıp karşılanması gerekir.

Semavi Eyice İstanbul Notları

Semavi Eyice Hocam ile yaptığımız bir röportajda hocam bu mescidin yıkılmasında "Adnan Menderes’in haberi yoktur" dedi. Hocanın lafına itimadımız sonsuz. "Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz" deyimi aslında Ziya Paşa'nın bir beyitidir ve darb-ı mesel olmuştur. Hay bu etimoloji merakı! Ayine Farsça ayna demektir.

Fotoğraf Kaynak: Nicholas V.Artamonoff